Odchudzanie – proces skomplikowany?

Większość z nas wie, że szczupła sylwetka jest gwarancją atrakcyjności. Tak działa nasze społeczeństwo. Marzymy o figurach gwiazd, chcemy wyglądać w strojach kąpielowych jak celebryci z Instagrama czy Facebooka. Mało kto myśli o procesie redukcji masy ciała w kontekście zdrowotnym, a to on powinien być tym najważniejszym. Mniejszy rozmiar ubrań wiąże się bowiem z lepszym samopoczuciem nie tylko psychicznym, ale też realną korzyścią dla zdrowia.

Na co dzień, jako dietetyk obserwuję przemiany swoich podopiecznych. Są to zmiany zarówno fizyczne (mniej kilogramów), ale też psychiczne (większa pewność siebie) i zdrowotne. Przyjrzyjmy się tym ostatnim.

Utrata masy ciała to coś więcej niż tylko mniejszy rozmiar jeansów. Poprzez utrzymanie zdrowej wagi możesz poprawić swój nastrój, a także zmniejszyć ryzyko poważnych chorób. Zrzucenie już 5 kg skutkuje poprawą parametrów morfologii krwi, jak poziom glukozy czy cholesterolu. Wielu pacjentów ma obsesję na punkcie „docelowej wagi”, ale zachęcam ich bardziej do metody małych kroków w kierunku zdrowia, a na poprawę wyglądu też przyjdzie czas.

Najczęstszą motywacją pacjentów jest dbanie o formę, redukcja bólu pleców lub kolan, walka ze stanem przedcukrzycowym lub ważne wydarzenie w życiu (np. ślub). Oczywiście, można dietą i aktywnością fizyczną poradzić sobie z tymi przeciwnościami, ale korzyści płynących z utraty wagi jest znacznie więcej:

  • niższe ciśnienie krwi,

  • mniejsze ryzyko chorób serca,

  • poprawa mobilności,

  • zmniejszenie lub wyeliminowanie bólu,

  • poprawa wrażliwości na insulinę,

  • mniejsze ryzyko wystąpienia nowotworów,

  • wyższe libido,

  • poprawa nastroju,

  • lepszy sen i regeneracja,

  • eliminacja bezdechu sennego.

Chociaż lepszy nastrój i sen nie zawsze są łatwe do śledzenia, nie ma wątpliwości, że utrata wagi może mieć wymierny wpływ na te parametry stanu zdrowia.

Nawet biorąc pod uwagę korzyści, większość ludzi ma trudności z utratą kilogramów i utrzymaniem ich. Trudności, które napotykają, prawie nie mają nic wspólnego z siłą woli ani motywacją. Otyłość lub nadwaga to przewlekła, nawracająca choroba. To nie wina pacjenta. Czynniki, które mogą wpływać na wagę osoby obejmują: genetykę, przyjmowane leki (najczęściej sterydy), gospodarkę hormonalną, metabolizm komórkowy, na który pracuje się latami. Ten ostatni parametr jest szczególnie podchwytliwy… Dlaczego? Od lat słyszę od pacjentów o stosowaniu przez nich ciężkich i bardzo ubogich diet. Detoksy, głodówki, dieta zupowa, kapuściana, dieta 1000 kcal. Każda z nich była dla organizmu czasem walki o przetrwanie! Podczas stosowania kolejnych diet można było zauważyć, że organizm coraz trudniej traci nadmiarowe kilogramy. Dlaczego? To mechanizm obronny przed zagłodzeniem. Rozwiązaniem w takim przypadku jest odpowiednio zaprogramowany plan redukcji wagi, który uwzględnia stan zdrowia, przyjmowane leki i inne parametry. Często działają w takich przypadkach nieoczywiste rozwiązania.

Miałam kiedyś pacjentkę, która była „całe życie na diecie” (brzmi znajomo?) i dodatkowo cierpiała na Insulinooporność. Po kolejnej „diecie cud” i gigantycznym jojo przystała na mój pomysł zwiększenia kaloryczności w diecie do 2000 kcal! Każdy, kto wie co nieco o odchudzaniu pewnie nie dowierza takiemu rozwiązaniu. Jednak w przypadku tej pacjentki poskutkowało to redukcją masy ciała o 2 kg na miesiąc! Dlaczego? Odstresowany i odżywiony prawidłowo organizm zaczynam z nami współpracować, a nie skupia się na kolejnej walce o przetrwanie…

Warto też zwrócić uwagę na stan psychiczny w danym momencie. Być może warto swój stosunek do jedzenia, kwestie samopoczucia i inne problemy omówić ze specjalistą? Dlatego tak ważne jest aby działać w tym procesie wielopłaszczyznowo, łącząc w jedno ciało i umysł. Zachęcam również, żeby omówić temat odżywiania i codziennych nawyków z całą rodziną. Co możemy zrobić, może pozbyć się niezdrowych przekąsek z domu? Wprowadzić wspólny ruch w weekendy? To pacjent i jego najbliżsi wiedzą najlepiej co będzie służyć całej rodzinie.

Jak widać z powyższych przykładów proces odchudzania lub inaczej leczenia żywieniowego otyłości jest procesem skomplikowanym i warto mieć przy sobie odpowiednich specjalistów i wspierających bliskich. Cały włożony w ten proces wysiłek jest tego naprawdę wart. Na co dzień przekonuje się, że lata zaniedbań można naprawić gdy tylko uzbroimy się w cierpliwość i odpowiednią wiedzę.

mgr Anna Załubska

Obecnie doktorantka na Wydziale Technologii Żywności UR Kraków.